De oplettende kijker heeft er misschien al veel over voorbij zien komen: ‘het concept besluit tot wijziging van het besluit bouwwerken leefomgeving in verband met het duurzaam gebruik van daken’. Een hele mond vol. Tijd voor wat uitleg.
Eerst even wat achtergrond. Het Nederlandse bouwbesluit, alle voorschriften die gelden voor het bouwen van een bouwwerk, stelt voor platte daken nu grofweg de eisen: waterdicht, juiste afschot, veilig, goede isolatiematerialen én de eigen constructie met circa 50 kg sneeuwbelasting kunnen dragen. Prima, maar er is meer mogelijk op een dak! Deze min of meer eenvoudige regels zorgen er vaak voor dat die extra functie van het dak niet mogelijk gemaakt kan worden. Tijd voor verandering, vonden wij. En goed om samenwerking om te zetten naar daadkracht, met partijen die onze ambities delen. Martin van der Vliet, secretaris Betonakkoord en voorheen netwerkmanager bij MVO Nederland, steunde ons hierin. Samen met hem zijn we een traject gestart om de regels aan te passen.
Martin van der Vliet (links) en Jaap Dooper (midden) als sprekers bij de Roadtrip MVO Nederland ‘Het dak op!’ (2019)
Beperkingen bouwbesluit
Martin vertelt: “In 2019 organiseerden Jaap Dooper en ik met MVO Nederland een roadtrip over dit onderwerp. Dit heeft er toe geleid tot dat nog meer mensen en partijen gingen nadenken over de multifunctionele invulling van het dak. We kwamen in gesprek met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties (BZK) en daar bleek dat we niet de enigen waren die stuitten op de beperkingen van het bouwbesluit. De installatiebranche liep er ook tegen aan en zat al verder in een traject. Hun voorstel: ‘een uitbreiding van de juridische mogelijkheden voor gemeentes om industriële duurzame daken te stimuleren voor de opwek van hernieuwbare energie of maatregelen ten behoeve van klimaatadaptatie, zoals groendaken.’ Goed initiatief, maar volgens ons te beperkt.”
Het klimaat trekt zich niets aan van regels
“Gele en groene daken zijn geweldig, maar er is veel meer mogelijk. We doen onszelf tekort als we het dak alleen gebruiken voor zonnepanelen. Bovendien moet je ook in de bebouwde omgeving maatregelen nemen en de mogelijkheden gebruiken. Nu heeft elke gemeente z’n eigen regels en die zijn heel goed bedoeld, maar wel verschillend. Als je iets wilt, moet je bij elke afzonderlijke gemeente aankloppen, dat kost veel tijd en daar trekt het klimaat zich geen moer van aan. Als je toch bezig bent met sleutelen aan de regelgeving, doe het dan meteen goed! We hebben veel partijen, waaronder het bestuur van VVB en het Nationaal Dakenplan, opgetrommeld om te reageren op het concept. Om de regelgeving uit te breiden en de lat hoger te leggen door het dak nog meer mogelijke functies te geven. Het in te zetten voor het verbeteren van de biodiversiteit, het klimaatadaptief inrichten door middel van waterberging en hergebruik, en het creëren van nieuwe leefruimte.”
Het dak is een tweede maaiveld
“Het is toch waanzin als je bedenkt dat we de ruimte gebruiken om iets te bouwen, maar daarbij het dak niet inrichten? Je moet dat compenseren. Wat je afdekt, moet je ook weer teruggeven en dat kan prima op het dak. Als we de klimaatdoelstellingen willen halen, moeten we het dak optimaal gebruiken. Het kost misschien wat meer, maar we moeten niet alles uitdrukken in kosten, maar juist in waarde! Je maakt de stad mooier, leefbaarder, meer waard. Ik ben ervan overtuigd dat we verstandig zijn met z’n allen. En dat als mijn kleinkinderen er aan toe zijn om een huis te kopen, dat het dak echt wordt gezien als een tweede maaiveld en altijd multifunctioneel is ingericht!”
De mogelijkheid tot reageren op de consultatie is gesloten. We wachten nu op reactie van het BZK.
Als we de klimaatdoelstellingen willen halen, moeten we het dak optimaal gebruiken